Koncepcja behawioralna w szkoleniu psów

Pod pojęciem nauki rozumiemy w etologii procesy prowadzące w danych warunkach do wystąpienia określonego zachowania. Procesy te żądzą się określonymi prawami. Prawa, które opisują behawioryści, są niepodważalne i uniwersalne dla wszystkich kręgowców, a znajomość podstaw behawioryzmu daje możliwość przewidywania i kontrolowania zachowań. Każdy organizm, więc i pies dąży do tego, żeby rzeczy korzystne dla niego pojawiały się jak najczęściej się i trwały jak najdłużej, zaś unika rzeczy przykrych, a jeśli się pojawią, robi wszystko, by jak najszybciej się skończyły. Mając tego świadomość możemy doskonale kontrolować zachowanie psa, poprzez dostarczanie odpowiednich skutków bezpośrednio po zachowaniu, które chcemy zmodyfi kować (utrwalić bądź wyeliminować). Korzystając z tych czterech możliwości możemy sprawić, że skutkiem danego zachowania psa:
- zaczną się dla niego rzeczy korzystne
- skończą się dla niego rzeczy korzystne
- zaczną się dla niego rzeczy przykre
- skończą się dla niego rzeczy przykre

Ponieważ pies uczy się na podstawie bezpośrednich skutków swojego zachowania, cała praca z psem, polega na dostarczaniu odpowiednich skutków danym zachowaniom. Poruszamy się przy tym w obrębie prostego schematu: [ZACHOWANIE Z] wywołuje [SKUTEK A]
[SKUTEK A] wpływa na [ZACHOWANIE Z] doprowadza do jego modyfi kacji w [ZACHOWANIE X]
[ZACHOWANIE Z] wywołuje [SKUTEK B]
[SKUTEK B] wpływa na [ZACHOWANIE Z] doprowadza do jego modyfi kacji w [ZACHOWANIE Y]
W zależności od tego jaki skutek dostarczymy w danym przypadku zachowanie może zostać wzmocnione (R)*, co oznacza, że pies będzie je przejawiał chętniej, częściej i intensywniej lub osłabione (P), co oznacza, że pies będzie je przejawiał mniej chętnie, rzadziej i mniej intensywnie. Oba efekty można uzyskać dodając (+) coś do środowiska lub z niego usuwając (-). Będziemy mieć wtedy do czynienia odpowiednio z pozytywnym(R+) i negatywnym (R-) wzmocnieniem lub pozytywnym (P+) i negatywnym (P-)wygaszeniem.

Wobec tego, wracając do możliwości jakie mamy, wpływając na zachowanie poprzez jego skutki możemy zastosować:
- Pozytywne wzmocnienie (R+) - dodając rzeczy korzystne.
- Negatywne wygaszenie (P-) - usuwając rzeczy korzystne.
- Pozytywne wygaszenie (P+) - dodając rzeczy przykre.
- Negatywne wzmocnienie (R-) - usuwając rzeczy przykre.

Pies w swoich działaniach dąży do tego, by osiągnąć (R+). Zachowanie, które bezpośrednio wpłynęło na pojawienie się (R+) zostanie wzmocnione. Ponadto pies będzie dokładał wszelkich starań, aby (R+) utrzymywało się jak najdłużej. W przypadku, w którym aktywność psa spowoduje odsunięcie od niego aktualnych korzyści, czyli (P-), zachowanie, które spowodowało tą zmianę zostanie osłabione. W przypadku, kiedy po przejawieniu przez psa jakiegoś zachowania otrzyma od środowiska (P+), zachowanie to zostanie osłabione, a pies będzie dążył do tego, aby niekorzystne warunki w jakich się znalazł się skończyły (R-). Jeżeli odnajdzie drogę do zakończenia niekorzystnej dla siebie sytuacji to zachowanie, które się do tego przyczyniło się wzmocni. W przypadku, jeżeli pies po przejawieniu aktywności nie uzyska ani wzmocnienia (R+, R-) ani osłabienia (P+, P-), to przestanie prezentować to zachowanie.