KIM JEST CZŁOWIEK BEZZWIERZĄT?

Cytat ten, szeroko publikowany i przytaczany w wielu artykułach ekologicznych oraz w tych o więzi ludzi i zwierząt, był częścią przemowy wygłoszonej przez Wodza Sealth (Seattle) Indianina z plemienia Duwamish(obecnie Stan Washington), około 1850 roku. Do dziś trwają spory czy były to słowa wodza, czy też zostały one napisane przez Teda Perry z Uniwersytetu w Texasie we wczesnych latach 70-tych jako scenariusz do filmu, oparty na ideach z przemowy Wodza Seattle. Jakkolwiek by nie było, jest w nich głęboka prawda o nieprzemijających wartościach, które dziś widoczne są w publikacjach wielu znakomitych psychologów, socjologów i antropologów. Wódz Sealth mówił:

"(...) Biały człowiek musi traktowaç zwierzęta jego lądu jak swoich braci. Kim jest człowiek bez zwierząt? Gdyby wszystkie zwierzęta znikły, człowiek umarłby z wielkiej samotności ducha, cokolwiek stanie się ze zwierzętami przytrafi się również człowiekowi. Wszystkie sprawy są połączone. Cokolwiek zdarzy się ziemi, zdarzy się synom ziemi.(...)"

We wszechświecie pierwotnych ludzi zwierzęta były integralne z nimi - traktowane jako równe, partnerzy, lub nawet lepsze. Zwierzęcy przodek był totemem plemienia: duchy zwierząt towarzyszyły ludzkim duszom do martwej krainy; ludzie mówili do zwierząt, utożsamiali się z nimi; według dawnych wierzeń zwierzęta mówiły i żyły jak ludzie. Pierwszymi bogami ludzi były zwierzęta symbolizujące niepohamowane siły natury. Święte psy w Chinach, święte koty w Egipcie i zwierzęce motywy w tradycji judaistyczno-chrześcijańskiej są częścią naszego dziedzictwa. Ale we współczesnych czasach wydaje się, że tylko dzieci traktują zwierzęta na równi. Już w1913 roku Freud napisał:

"(...)Dzieci nie okazują oznak arogancji, która zmusza dorosłych cywilizo-wanych ludzi do zarysowania grubej linii pomiędzy ich własną naturą a naturą innych zwierząt. Dzieci nie mają skrupułów przed pozwoleniem zwierzętom na stanie na równi.(...)"

Głębokie psychologiczne, jak również historyczne więzy pomiędzy ludźmi i zwierzętami, były żywo opisywane przez doktora Borisa Levinsona w jego pierwszej książce "Rozwój Ludzi i Zwierząt" "Pets and Human Development" w roku 1972. Jego idee zostały powtórzone tuż przed jego śmiercią w 1984 w przedmowie do książki "Dynamiczne związki w praktyce: Zwierzęta w pomocnych zawodach." Dynamic Relationships in Practice: Animals in the Helping Professions"

Ponad 12 000 lat p.Ch. (niektórzy archeologowie twierdzą, że nawet 20 000 lat p.Ch.) rozwinął się jeden z najbliższych związków pomiędzy dwoma wyższymi gatunkami - człowiekiem i psem. Psy i ludzie razem polowali, wspólnie zamieszkiwali i ostatecznie byli razem chowani (najstarsze b. dobrze zachowane szczątki człowieka, który trzyma w ramionach trzy-, najwyżej pięciomiesięcznego szczeniaka, pochodzą z grobu z epoki kamiennej w Ein Mallaha w Izraelu datowanego na ponad 12 tys. lat p.CH. Z ułożenia ciał można wnioskowaç, iż musiał byç on bardzo ważnym i kochanym towarzyszem starego człowieka). Wraz z oswojeniem owiec i kóz, jako częściowego efektu współpracy psa z człowiekiem, powstała "kultura owcza" z cechami delikatności, troski, współczucia, odpowiedzialności, braku przemocy i kontemplacji (w chrześcijaństwie: Baranek Boży)...

Maria Czerwińska